Tutejsze tereny charakteryzują się krajobrazem równinnym z nielicznymi wzniesieniami i zagłębieniami, natomiast bardzo licznymi drobnymi ciekami wodnymi (naturalnymi i sztucznymi) Lasy Nadleśnictwa Ruszów wchodzą w skład jednego z największych zwartych kompleksów leśnych w Europie Środkowej - Borów Dolnośląskich.

Ich obecny kształt różni się znacznie od pierwotnego. Obecnie siedliskiem przeważającym jest bór świeży, a gatunkiem dominującym jest sosna pospolita, rosnąca na 93% powierzchni leśnej Nadleśnictwa. Jest to efekt gospodarki minionych stuleci. Cały teren puszczy został poprzecinany siatką rowów osuszających, aby przystosować siedlisko do uprawy najbardziej rentownego gatunku - sosny.
W efekcie tego, wielogatunkowe lasy mieszane, grądy i łęgi praktycznie zanikały, a pozostałe do naszych czasów ich fragmenty i pojedyncze okazałe drzewa dają pewne wyobrażenie o wyglądzie dawnej puszczy.

Kiedyś oprócz sosny głównymi gatunkami lasotwórczymi były dęby, olsze, lipy, wiązy, klony, świerki i jodły, jednak w tej chwili stanowią one jedynie domieszkę, a jodła zanikła całkowicie. Drzewostany o małym zróżnicowaniu gatunkowym i wiekowym charakteryzują się niską zdrowotnością i narażone są na wiele zagrożeń. Na terenie Nadleśnictwa wielokrotnie zdarzały się kilkusethektarowe pożary, wiatrołomy i szkody powodowane okiścią.
Tego typu lasy podatne są również na choroby grzybowe i gradacje owadów,  o których wzmianki można znaleźć już w XVIII-wiecznych kronikach. Aby wzmocnić i uodpornić lasy na różne szkodliwe czynniki biotyczne i abiotyczne, Lasy Państwowe wprowadziły zasadę zrównoważonej, wielofunkcyjnej i proekologicznej gospodarki leśnej.

Głównym celem tej gospodarki jest przywracanie naturalności zmienionym przez człowieka lasom, poprzez sukcesywne urozmaicanie składu gatunkowego oraz zaspokajanie potrzeb społeczeństwa w zakresie nauki, turystyki i rekreacji.

Prawie wszystkie drogi leśne udostępnione są dla ruchu pieszego i rowerowego. W okresie urodzaju jagód i grzybów korzystają z nich tysiące amatorów zbioru płodów runa leśnego. Świetliste, żywiczne bory gwarantują odpoczynek i sprzyjają poznawczym wędrówkom po puszczańskich ostępach.